Werk aan de winkel

Er word druk gewerkt op Sendaba! Sloten worden met de hand gegraven, een groot deel van Worka Kore, het nabijgelegen dorpje is, is druk bezig. Van klein tot groot, schep in de hand en graven maar. Per familie is een deel uitgezet, per meter krijgen ze 6 birr. Eén kerel is slim: hij zet z'n ossen aan het werk met de ploeg. Die trekken mooi de grond los, de rest hoeft alleen maar uit te graven. Hij heeft na 2 dagen 83 meter sloot gegraven! Mooi gezicht, die bedrijvigheid.
Mooi gezicht ook als je ze na 2 dagen gaat uitbetalen. Ik zit met Alex, één van de jongens die we aangenomen hebben, achterin de auto. Hij roept om beurten de namen van degenen die gegraven hebben. Die persoon komt naar de auto toe, tekent en krijgt z'n geld. Als hij niet kan schrijven dan tekent Alex een vierkante cm blauw op z'n vinger met pen. Daarmee zet hij een heuse vingerafdruk op de lijst. Creatief. De volgende kan alleen z'n handtekening niet goed zetten: het papier is vet geworden van de vinger en de pen wil niet schrijven...
De wacht houd met een lange zweep de anderen op afstand. En hij knalt gerust een keer als hij vind dat de rest te dichtbij komt... Een soort van "Gelieve achter de streep blijven wachten i.v.m. privacy..." En als de jongens hun immer onafscheidelijk herdersstok bij zich hebben, dan word hen gecommandeerd die op de grond te gooien. Wat denk je wel niet? Weet je niet hoe dat overkomt als jij met je stok naar de auto loopt? Zoiets denk ik er dan bij.
Eén man is stokdoof, maar hij heeft ook zijn meters gemaakt. Een jongen is kreupel, maar ook hij heeft zo goed en zo kwaad als het ging in de blubber gestaan! Toepasselijke naam heeft hij: Doctor. Alle eer aan de dokter bij zijn geboorte blijkbaar.

Een hokje voor de wacht is ook in elkaar geflanst. Van eucalyptuspalen en zinken platen. Een soort bed erin en de wacht kan er prima vertoeven. Zelf zou het beter maken, maar zo zijn ze het gewend. Het dient tevens als schuur, want een andere plek om iets op te slaan hebben we nog niet. En één van de wachten, die ook 's nachts er is, draagt braaf altijd z'n AK-47 op z'n schouder. Of we nog wel kogels willen kopen, want hij voelt zich nog niet helemaal veilig 's nachts. We zullen de politie eens gaan vragen En toch maar eerst uitleggen dat hij wel eerst in de lucht moet schieten. (Ja maar, dáár loopt toch niemand?!) Geerten heeft vandaag ook een matras voor hen gekocht (niet om te slapen, maar toch wat relaxed te zitten) en een lange warme jas. De nachten zijn heus koud! Ik moet er niet aan denken om daar heel de nacht te zittten...

De eerste beginselen!

Eindelijk! Er gebeurt iets zichtbaars op Sendaba! Vorige week is de contractor begonnen met het aanleggen van de weg. De compound en de grond ligt namelijk bijna 1,5 km van de weg af en nu was dat alleen grazing field en wat teff akkertjes. Maar als het straks gaat regenen is onze compound dus niet meer bereikbaar tot september, zonder weg althans. Er zat dus wat druk op de ketel, en de contractor is dus toch van start gegaan, ondanks dat het wat later was dan beloofd. Vier vrachtwagens rijden continue af en aan van de plek waar het puin afgegraven word naar de compound. Een grote excavator schuift de bovenste laag grond er af en schuift dan de neergestorte bergen puin glad.
Zaterdag zijn we er met z'n allen de hele dag geweest. De excavator heeft ook gelijk de grenzen van de compound even uitgegraven, dus dat is ook gelijk voor iedereen helder. De koeien, paarden en ezels die er nu nog grazen stappen er nog gewoon braaf overheen, hen boeit het niet. De burgemeester boeit het wel, hij werd boos: "Die grens klopt niet, die moet twee meter naar binnen!" Ach, met gps hebben we de al eerder bepaalde punten uitgezet, maar laten we niet moeilijk doen over die 2 m... dan pakken we die aan een andere hoek er wel weer bij. We betalen er tenslotte voor!
Aan aandacht geen gebrek: de hele dag zo'n 30 kinderen en wat volwassenen om je heen. Loop jij 2 meter, lopen zij 2 meter. En iedere schop die je even neerlegt, word gelijk weer opgepakt en vastgehouden. Of een rol draad. Of een grondboor. Daar word je soms wel een beetje simpel van. Moet je alles ook nog in de gaten houden! Als de kinderen dan een plasje moeten doen heb je dus ook toeschouwers... ;-) Bij ons broodje eten heb ik ze maar gewoon weggejaagd, hup, achter de auto, hebben wij éven rust. Zal toch blij zijn als straks de compound afgezet is.
De kinderen mochten, erg naar hun zin, meerijden op zowel de excavator als met een truck. Sem zag ik op den duur niet meer. De chauffeur van de truck gebaarde: hij slaapt, hier achterin de cabine!

Aanrijding II

Zo heb je nooit een aanrijding, zo heb je er twee in twee weken...

't Is morgen al weer een week geleden. We reden net onze wijk Burayo uit, de volgende wijk Asco in, toen achter een geparkeerde minibus vandaan een jongen de straat overstak, vlak voor onze neus, zonder op letten... Geerten maakte een zwieper naar rechts, maar kon de jongen niet meer ontwijken. Met onze linkervoorkant raakten we hem en hij klapte tegen de straat. Wij schampten in de uitwijkmanouvre een zijkant van een ander minibusje en stonden stil. Geerten vloog de auto uit, naar die jongen toe die op de grond lag te kronkelen. De kinderen, die achterin zaten, hadden eerst helemaal niet door wat er gebeurde, maar toen ik het vertelde, begon Sem te huilen. In no time staat het dan vol met mensen waarvan je niet begrijpt waar die zo snel overal vandaan kunnen komen. Ik ben achter het stuur geklommen en heb de auto eerst maar aan de kant gezet. Inmiddels kwam Geerten met de jongen in z'n armen aanlopen. Een hele meute schreeuwende mensen eromheen. Hem op de achterbank gelegd (keek heel verschrikt, een schram boven z'n oog, verder niks te zien, zeer been/knie), drie vrienden mee achterin en opeens duikt daar Feleke op, onze buurjongen, met wie we vorige week mee naar de kerk gingen. Wat ben ik dankbaar: een bekende en hij kan Engels. Hij zat in een minibus aan de andere kant van de straat, zag onze auto en de oploop eromheen, riep dat hij uit de taxi moest en kwam eraan. Hij stapte gelijk in en weg reden we, naar het ziekenhuis. Dat is hier iets wat je acuut moet doen: de persoon in kwestie naar het ziekenhuis brengen. Na een paar honderd meter horen we dat de politie achter ons zit: een agent die in een auto gesprongen is van een toevallig langskomend burger. Z'n collega zei dat wij een aanrijding hadden veroorzaakt en er nu vandoor gingen. Hij wist niks van de jongen! Snel uitgelegd, hij weer in die auto, nu voor ons uit en soms uitstappend en al fluitend druk gebaren naar de andere auto's dat wij erdoor moesten. Zo waren we snel bij het Paulos ziekenhuis. De jongen naar de Eerste Hulp gedragen waarna hij onderzocht werd. Rontgenfoto's gemaakt van z'n hoofd en knie, gelukkig niks op te zien. Hij scheen eerder een knie-operatie te hebben gehad, daar had hij nu weer last van, werd ook dik. Patientendossier opgemaakt en 1,5 uur later brachten we hem inclusief wat pilletjes voor de pijn naar huis. Z'n vader en moeder geschrokken maar ook heel dankbaar dat hij nog leefde.

Wij moesten met de politieagent terug naar de plaats van het ongeval. Het busje was aan de kant gezet. Een flinke deuk aan de linkerzijkant en de lampen links kapot. Tja, daar hebben we zelfs hier een all-risk verzekering voor. Maar dat vond de taxichauffeur maar niks, zo'n verzekering, dat duurt weken, allemaal procedures en dergelijke, doe mij maar gewoon wat geld, dan regel ik het wel. Maar wij betalen die verzekering niet voor niks! Ok dan, morgen samen naar de verzekeraar en zien hoe snel ze e.e.a. kunnen regelen.

Denk je dat je naar huis kan... Nee! Als je als automobilist een voetganger hebt aangereden ben je altijd schuldig en daar hoort gevangenisstraf bij. Je schiet eigenlijk in de lach als je dat hoort. Ik dacht eerst dat ze bedoelden dat die jongen in de bak moest omdat hij schade had veroorzaakt en notabene 2 voertuigen. Maar nee, die voetgangers gaan hier vrijuit, de bestuurder moet én zorg dragen voor de gezondheid van de jongen en alles wat daarbij komt kijken én de schade aan de taxi betalen én natuurlijk minstens een nacht in de cel. Serieus! Of er moet iemand voor je garant kunnen staan die dan bezit heeft, bijv. een huis, en die garandeerd dat jij zorg gaat dragen voor die jongen. Zo niet, dan kunnen ze het op die ander verhalen. Zucht. Daar sta je dan. Het ongeluk gebeurde om 4 uur 's middags, het ziekenhuis was klaar om 6 uur, het schadeverhaal om 7 uur en dan moet je nog naar het politiebureau een heel eind verder in de stad. Evalynn en Sem waren gelukkig intussen in slaap gevallen, maar ik wou naar huis! 't Is goed met jullie allemaal, maar van deze fratsen hou ik niet! Maar nee, lief, vriendelijk en aardig blijven. Dus mee naar het politiebureau (Gideon vond het helemaal leuk, voor het eerst dat hij op een politiebureau kwam! Hij wil later ook politieagent worden, maar dan wel in Nederland... Hij mocht onderweg zelfs even de politiepet op!)! Intussen hadden we honger gekregen en waren we het zitten en hangen in de auto zat. Dus wij (Feleke, de kids en ik) naar een Kaldi's Coffee in de buurt, wat eten. Geerten mocht natuurlijk niet mee, die moest binnen gezichtsafstand blijven. Intussen heeft hij Piet opgebeld, een Nederlandse pater die hier al 50 jaar woont. Een van zijn jongens is gekomen om garant te staan. Toen dat allemaal geregeld was konden we eindelijk om half 10 weer naar huis, met z'n allen! Lachen hoe de kinderen er dan op reageren: "Als papa een nachtje op het politiebureau moet blijven, dan komt hij morgen toch al weer terug?!" M.a.w.: waar maak je je druk om? Das maar één nachtje toch? Heerlijk, kinderlogica. Ach, ze hebben misschien wel gelijk ook. 't Verkeer is hier zo idioot, het zal vast vaker gebeuren. Ik zit een stuk gestresster in de auto nu, dat wel. Overal mensen die over willen steken, ook over de rondweg. Echt levensgevaarlijk. Maar ik kan me nog herinneren dat ik me pas tijdens autorijles realiseerde hoe irritant fietsers bijvoorbeeld kunnen doen... Laat staan dat deze mensen zich realiseren hoe eng hun gedrag is als je nog nooit in een auto gereden hebt!

Met de jongen gaat het intussen goed. Hij schijnt ook nog minderbegaafd te zijn, dat maakt het helemaal sneu. Maar z'n ouders zijn heel dankbaar naar ons toe, Geerten is er nu twee keer geweest. Eind van de week moet hij weer voor controle naar het ziekenhuis. Dan kan de boel afgesloten worden. Hoop ik. Want als hij over vier weken opeens last van z'n rug/nek/weet-ik-wat krijgt, dan komt dat heel zeker weten van dat ongeluk natuurlijk! En zo zou het nog wel eens een lelijk staartje kunnen krijgen....  

1e Container onderweg

Nog een vordering: de eerste container met machines en materialen is dinsdag vertrokken! Uit Staphorst op de vrachtwagen, via Msc Antalya uit de haven van Rotterdam naar de haven van Djibouti, daarna op een vrachtwagen van Djibouti naar Addis! Begin juli verwachten we de container in Djibouti, daarna is het spannend hoe lang het duurt voordat hij door de douane is... Op z'n snelst zo'n 7 weken totaal.. we zijn benieuwd!

Vorderingen

Naast het afscheid van Aniek weer genoeg beleefd om een blog te vullen…

Was het vorige week heel regenachtig en waren we bang dat de regentijd begonnen was, de laatste dagen schijnt de zon weer volop! En die zon hebben we hard nodig. Nou ja, het mag ook bewolkt zijn, maar wel droog. We willen graag op het land aan de gang: de weg kan aangelegt en de waterbron geboord worden. Eigenlijk moet eerste de grond nog officieel op onze naam overdragen worden, maar dat heeft weer wat voeten in de aarde. De één is net een week weg, een ander zit een paar dagen in Nazareth, de boeren moeten allemaal geinformeerd worden en vooruitdenken en plannen is hier erg moeilijk. Maar wij willen verder, de regentijd komt eraan! Dan kunnen we de weg wel vergeten en de bron al helemaal. Daarvoor is droog weer nodig, anders kunnen de machines niet op het land komen. Bidden om nog een paar weken droog dus! We hebben gisteren mondelinge toestemming gehad om te beginnen. Als het goed is is de aannemer voor de weg vandaag gaan kijken waar hij gravel kan halen en of het goed en genoeg is. Dan beginnen ze deze week nog. Als de weg klaar is (hoeft maar 2 weken te duren, 1,5 km) wil het boorbedrijf aan de gang. Die kunnen waarschijnlijk ook met een week tot 10 dagen klaar zijn. Ligt eraan hoe diep ze genoeg water aantreffen. Metingen geven een schatting van 150 meter diep. Het zou heel fijn zijn wanneer beide basisbehoeften voor de farm nog voor de regentijd klaar kunnen zijn! Anders schuift alles 3 maanden op…

Dat wat betreft de vorderingen voor de Grazeland. Gelukkig zijn er ook nog andere vorderingen! Gideon heeft erg goed z’n best gedaan op school en kan al heel goed lezen. Hij vind het ook erg leuk om te doen en als hij eenmaal verdiept is.. dan kun je roepen wat hij wil, maar dan lijkt het Geerten wel. Na schooltijd wil hij graag elke middag voetballen met de jongens op straat. In Debre Zeit was de straat echt te druk met gari’s en (vracht)auto’s. Hier is het een stuk rustiger en ‘s middags verzamelt zich een grote groep die gaat voetballen. Z’n beste vrienden zijn Miki en Nati. Vooral Miki kan redelijk Engels en dus is er een klik. Evalynn en Sem vinden het wat spannender en ik vind het eigenlijk te gevaarlijk voor hen op straat. Aan de kant gaan doen ze niet als er iets aan komt heeft het voorval met de bajaj ons geleerd… Al met al kunnen ze alledrie ook al een beetje Engels. Tellen tot 25 kan zelfs Sem, apetrots. In het Amhaars komen ze bijna tot 10. Omdat de vrouw van het dichtsbijzijnde geen Engels kan, leren ze ook gelijk wat Amhaars mee. ‘Arat dabboo’, ‘four bread’ of gewoon ‘vier broodjes’. Simpel toch ;-)

Qua eten vorderen we ook. Voor Aniek had ik het recept nagevraagd van enjerra met dorowot (doro=kip, wot=saus). Twee enjerra’s (die zure pannenkoeken met een doorsnee van bijna 50 cm) en de benodigde kruiden gingen in de koffer mee, de tomaten, uien, knoflook en kip zijn in Nederland te koop. Maar waar ik eerst een gruwelijke hekel aan enjerra had kreeg ik nu zin om het zelf uit te proberen. Dus nu op zaterdagavond niet uit eten met de Nederlanders in Debre Zeit, maar gewoon gezellig thuis lekker knooien met je handen in de saus! De enjerra koop je voor 3 birr (25 birr = 1 euro) per stuk hier in de straat, de saus is heel goed zelf te maken. De kinderen vinden het ook lekker gelukkig. Misschien een nieuwe wekelijkse traditie? 

Qua hondenvoer vorderen we ook: we zijn nu overgegaan op rauw vlees, ingewanden en geitekoppen ;-) In Debre Zeit haalden we hondenvoer bij een voerfabriek, hier hebben we die nog niet gevonden en is beendermeel niet vaak voorhanden. Maar de locale slagers bewaren alles wat ze toch niet kunnen gebruiken voor de honden. Dus haal je gewoon een paar kg doggy meat. Soms is het redelijk, soms heb je alleen maar darmen, lever en longen. Dan is een geitekoppie erbij wel lekker om te knagen! Hebben ze gelijk wat te doen!

Qua cultuur vorderen we ook. Niet alleen het eten van de enjerra: we zijn zondag naar een locale dienst geweest in de Kale Hiwot Church. Je hebt hier tal van protestante kerken naast de Orthodoxe: Mekane Jesus, Meserete Kristos, Kale Hiwot. Een buurjongen, Feleke, nodigde ons uit om met hem mee te gaan. Hij kwam kennismaken omdat we blank en nieuw waren. Hij heeft zelf geen ouders meer en toen hij 5 jaar was is hij in het sponsorprogramma van Compassion terechtgekomen. Tot z’n 17e is hij gesponsord, maar helaas heeft hij nu al sinds 6 jaar geen contact meer met z’n sponsorfamilie uit Amerika. Maar hij voelt zich dus wel aangetrokken tot blanken en hij kan goed Engels. Zondagmorgen 10 uur kwam hij ons ophalen. Iets verderop in de wijk is de kerk. Binnen waren ze al aan het bidden, maar tijdens het eerste half uur komen mensen dan binnendruppelen. Daarna zong het koor wat liederen, allemaal in het Amhaars natuurlijk, maar Feleke vertaalde gelukkig. Er was een gastdominee die preekte over Jozua en Caleb en de andere 10 verspieders. Kern: laten de omstandigheden je niet in zijn greep krijgen, vertrouw op God en Hij zal voor je zorgen! Daarna werd er weer gezongen en werden er mededelingen gedaan. Ruim 2,5 uur later stonden we weer buiten… Mooi om mee te maken, moeten we denk ik vaker doen, maar toch gaan we volgende week weer naar de IEC!

Afscheid van juf Aniek!

Vorige week had ik bijna iets via de blog verklapt... Kirsten zou hier namelijk komen om Aniek op te halen. Maar dat laatste mocht nog niemand in Nederland weten! Het ticket was een paar maanden geleden al geboekt, maar voor de familie en vrienden in Nederland moest het wel een verrassing blijven. Dat Aniek nu al vertrokken is heeft te maken met een viertal bruiloften die zij komende maand heeft. En onderscheid maken is dan lastig. Dus hebben we besloten om vooruit te werken met school zodat de maand juni wel vakantie kon zijn. Zo gezegd, zo gedaan dus. In overleg met de juf van groep 4 heeft Aniek afgerond wat er afgerond moest worden en met een maandje vakantie tussendoor kan Gideon zometeen de laatste dingen van rekenen en taal afronden op De Wijngaard in Doetinchem!
Kirsten (schoonzus) kwam hier dus vorige week woensdag aan, in een koud en nat Addis. De overgang van Nederland naar Ethiopie was dus helemaal niet groot... We hebben allemaal erg genoten van haar aanwezigheid. Omdat school natuurlijk nog even gewoon door moest gaan, is ze ook even juf geworden: ze mocht de Cito-toetsen bij Gideon en Evalynn afnemen. Ze is ook gelijk maar tot (school)fotografe gebombardeerd. En om de laatste week van Aniek hier vast te leggen.
Het laatste weekend van Aniek hebben we in Debre Zeit doorgebracht, oud en vertrouwd. En ook leuk voor Kirsten om het daar even te zien. Vrijdagmorgen zijn we met z'n allen al vertrokken. Ik had een afspraak met de accountant, Aniek en Gideon namen afscheid op Interlakes en Geerten heeft zich met de kinderen vermaakt. 's Avonds hadden we een gezellige barbecue. Zaterdag een gezellig dagje met spelen, zwemmen, volleyballen en uit eten. Zondag was Arie jarig en hij had toch iemand nodig die de taart voor hem maakte... Al met al een heel gezellig weekend!
Vrijdag hebben we afscheid genomen van Aniek. Met brieven, cadeautjes en foto's. 's Avonds voor de laatste keer samen uit eten en daarna met z'n allen naar het vliegveld. Lieve Aniek: we missen je elke dag en moeten er echt aan wennen dat je er niet bent. Maar de kinderen genieten ook van hun vakantie: ze spelen heerlijk buiten in de tuin en voetballen het liefst elke middag met hun nieuwe vriendjes op de straat. En het weer is van regenachtig veranderd naar heerlijk zonnig, dus dat is dubbel genieten!